Τα κάλαντα των Φώτων στη Λήμνο

5η Ιανουαρίου..Παραμονή των φώτων..Στη Λήμνο η Παραμονή των Φώτων γιορτάζεται μ'έναν ιδιαίτερο τρόπο..Αργά το βράδυ οι άντρες από κάθε χωριό του νησιού φορούσαν προβιές και έκρυβαν το πρόσωπο με ένα είδος αυτοσχέδιας μάσκας..Κάποιοι απ'αυτούς κρατούσαν διάφορα αντικείμενα που έκαναν θόρυβο, αλλά και διάφορα μουσικά όργανα.Για παράδειγμα κουδούνια,ραβδιά,λύρα,τύμπανα,κλαρίνο και ότι διέθετε ο καθένας..Αυτό το έκαναν για να διώξουν το "κακό" με τις φωνές και το θόρυβο των οργάνων..Πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και χτυπούσαν τις πόρτες για να πουν το τραγούδι των Φώτων..Δεν άφηναν κανέναν απ'την οικογένεια ν'ανοιξει την πόρτα αν δεν τελείωνε το τραγούδι..Στο σημείο αυτό ξεκινά το τραγούδι:

" Εδώ μάς πήκαν' κι' ήρταμε σέ τούτα τά παλάτια
  πώχουν τόν ήλιο τό πρωί κι' ίσκιο τό μεσημέρι
  Καί μέσα τά μεσάνυχτα Αυγερινό καί Πούλια.
  Τρείς άρχοντες τά φκιάνανε κι' οι τρείς αντριωμένοι.
  Μέ το ψηφί, μέ το γυαλί, μέ τού μαργαριτάρι.
  Πού μέσα μέ τό μάλαμα κι' απόξω μέ τ'ασήμι.
  Έχουν μηλιά στήν πόρτα τούς καί κλήμα στήν αυλή τους.
  Κάμνει σταφύλι ραζακί καί τού κρασί μουσκάτο.
  Κι' όσες μανάδες κι' αν τό πιουν εκειές παιδί δέ κάμνε
  Νά τούχε πιή κι' ή μάνα μάς νά μή μάς είχε κάνει
  Έχουν αφέντη όμορφο κυρά μαλαματένια
  άν πής καί τά παιδάκια τούς ειν' ούλα ένα ένα/
  Άς πούμ' γιά τόν αφέντη μας κανέ καλό τραγούδι
  ό Θός νά ΄τόν πολυχρονά καί νά τόν στερεγιώνη
  Σένα σέ πρέπ' αφέντη μας καρέκλα καρυδένια
  για ν' ακουμπά ή μέση σου η μαργαριταρένια.
  Καί πάλι ξαναπρέπει σου καράβι ν' αρματώσεις
  στην Αγγλιτέρα νά τού πάς νά τού μαλαματώσεις.
  Καί πάλι ξαναπρέπει σου σκαμνί καί μαξιλάρι
  νά κοσκινίζης τού φλωρί νά πέφτη τού λογάρι.
  Άς πούμ' καί γιά τ' Κυρία μας κανέ καλό τραγούδι
  ό Θός νά τήν πολυχρονά καί νά τήν στερεγιώνη
  Κυρά ψιλή κυρά λιγνή κυρά καμπανοφρύδα.
  Σήκω κυρά μου κι' άλλαξε νά πάς ταχυά στά Φώτα
  Στά φώτα στά ολόφωτα καί στού Θεού τό σπίτι.
  Όταν σαστής καί στολιστής καί πάς στήν Εκκλησά σου
  άσπρα λουλούδια πέφτουνε απ' τήν περπατησά σου.
  Βάζης τόν ήλιο πρόσωπο καί το φεγγάρ' αστήθη
  καί τού κοράκου το φτερό βάζης καμπανοφρύδι.
  Τήν όχεντρα τήν πλουμιστή γιουρδάνι στό λαιμό σου,
  τά χουχλιδέλια τού γιαλού κουμπιά στον κάβαδό σου.
  Άς πούμ' καί γιά τήν κόρη σας κανέ καλό τραγούδι
  ό Θός νά τήν πολυχρονά καί νά τήν στερεγιώνη.
  Προξενητάδες έρχονται προξενητάδες φεγνουν
  Καί στέκωνται καί διαρωτούν πιανού 'ν' αυτή ή κόρη
  Πώχει τά μάτια σαν έ΄ληές τά φρύδια σάν αβδέλες
  κι' είναι καί γι' εμορφότερη απ'ούλες τίς κοπέλες.
  Τήν κόρη σου τήν όμορφη γραμματικός τήν θέλει
  μ' άν είναι καί γραμματικός πολλά προικιά γυρεύει.
  Γυρεύει σπίτια δίπατα κι' αυλές μαρμαρωμένες
  Γυρεύει αμπέλι 'τρυγητά χωράφια μέ τ'αστάχυα
  γυρέυει καί τή θάλασσα μέ ούλα τά καράβια
  Γυρεύει καί τόν κύρ βοριά νά τά καλαρμενίζη
  καί γυρεύει καί τόν κύρ νοτιά νά τά καλοαράζη.
  άς πούμ' καί γιά τον γιόκα σας κανέ καλό τραγούδι.
  ο Θός νά τόν πολυχρονά καί νά τόν στερεγιώνη.
  ΄Έχεις καί γυιό στά γράμματα καί σέρνει τό κονδύλι 
  νά δώκ' ό Θός κι' ή Παναγιά νά βάλη πετραχείλι
  κορώνα στό κεφάλι τού σάν ειν' στή λειτουργία
  καί πατηρίτσα μέ σταυρούς μέσα στήν Εκκλησία.
  Έχουμε κι' άλλα πιότερα μά γιώρα δέν μας σώνει
  γιατ' είν' Αυγερινός κοντά κι' ή πούλια ξημερώνει.
  Φέρτε πανέρια κάστανα πανέρια λευτοκάρια,
  άν έχεις καί καλό κρασί κέρνα τά παλληκάρια. 
  Άν είν' ή κότα σας παχειά κι' ή πήτα σας καθάρια
  άν έχης καί καλό κρασλι κλερνα τά παλληκάρια
  Κι' από τού μαυρογούρτζελο κανέ καλό κομμάτι
  νά σάς φκηστούμε καί ημείς μέ όρεξ νά τό φάτε.
  Άνοιξε τό τσεπάκι σου τ'αργυροκουδουνάτο
  καί δόσε μας τόν κόπο μας κανένα κολωνάτο.
  Ακόμα δέν τόν ηύρικες τού μάνταλο ν'αμοίξης
  νά μας κερασς κανέ κρασί καί πάλι νά σφάλιξης;
  Σήκω κυρά μου κι' άνοιξε μην κάνεις τόσο νάζι
  κι' είναι πάς τά μεσάνυχτα μας έκοψε τ'αγιάζι."

Εδώ τους άνοιγαν την πόρτα και τους κερνούσαν κρασι και γλυκά παραδοσιακά και ξηρούς καρπούς..Αν δεν τους άνοιγαν τότε έλεγαν " Ήρταμε καί στο σπίτι σας είδαμ' και τν αθρωπιά σας όσ' αθρωπιά 'χ' ο γάδαρος έχει καί γι' αφεντιά σας. Σένα σέ πρέπ' αφέντη μου τρουβάς καί δοκανλικι, νά σέ τραβούνε τά σκυλιά καί πέντε δέκα λύκοι. Ξύπνησε πετροπέρδικα καί τίναξ' τα φτερά σου καί διέ τόν στραβοκόρακα πώχεις στήν αγκαλιά σου καί τ' χρόν' χρόνους πολλούς."

Αυτά είναι τα κάλαντα των Φώτων στη Λήμνο..Βέβαια συναντώνται παραλαγές στο τραγούδι από χωριό σε χωριό..Το συγκεκριμένο το δανείστηκα απο τη Λημνιακή Λαογραφία του Παπά Άγγελου Μιχελή..

Καλή Χρονιά να έχουμε με υγεία και χαρά!!